Ik richt mij speciaal op trainingen in Mindfulness, MBCT, ACT en Compassie.
Mindfulness
Mindfulness is een term die moeilijk precies te vertalen is. Termen die dichtbij komen zijn: opmerkzaamheid, aandachtgerichtheid, alert zijn.
Mindfulness gaat over de kunst om in het Hier-en-Nu aanwezig te zijn, om de aandacht te hebben bij waar we op dat moment mee bezig zijn.
Jon Kabat- Zinn formuleerde het alsvolgt: “Mindfulness is een manier om aandacht te geven, bewust, in dit moment, zonder oordeel”.
Dit is het tegendeel van functioneren op de automatische piloot: leven en werken zonder ons bewust te zijn van waar we mee bezig zijn, doorgaan zonder aandacht. Gedachten gaan vaak met ons op de loop, zoals piekeren over verleden of toekomst; of we jagen verplichtingen na.
Mindfulness kan o.a. leiden tot meer rust in je hoofd, een betere concentratie, ontspanning, een mildere houding t.o.v. jezelf, minder oordelen, nieuwe inzichten en heldere en bewuste keuzes. Je leert beter luisteren naar wat je lichaam te vertellen heeft en gaat gezonder om met je energie.
Mindfulness is het herkennen van onze gewoontepatronen (zoals gedachtepatronen) en het oefenen in deze te laten zijn wat ze zijn, zodat hinderlijke patronen niet langer hoeven leiden tot bijv. angst, stress, depressie of burnout. Je krijgt weer de regie over je eigen gedachten.
Oefenen in mindfulness is ook oefenen in aanvaarden van wat er is, ongeacht of je het als prettig of als onprettig ervaart. Stoppen met vechten tegen hinderlijke gedachten, fysieke ongemakken of emoties. Oefenen in mindfulness is leren anders om te gaan met stress, pijn en vermoeidheid.
Mindfulness leert je er te mogen Zijn, zonder oordeel en zonder steeds op een resultaat gericht te zijn.
Enkele belangrijke aspecten die bij mindfulness horen, zijn: niet oordelen, geduld, onbevangenheid, vertrouwen, acceptatie, niet streven naar resultaat, mild zijn en loslaten.
De wortels van mindfulness liggen in het Boeddhisme. Jon Kabat-Zinn heeft mindfulness voorzien van een ‘westers jasje’ en zo de mindfulnesstraining opgezet zoals die nu ook op veel plaatsen in Nederland wordt gegeven.
MBCT (Mindfulness Based Cognitive Therapy) is combinatie van Mindfulness en Cognitieve Therapie.
De meeste mensen zijn geneigd om vervelende ervaringen (gedachten, gevoelens, lichamelijke gewaarwordingen) uit de weg te gaan of weg te werken. Ze willen geen negatieve gevoelens (bijv. angst, depressie) ervaren. Vechten tegen dergelijke gevoelens, of ervoor vluchten, kan een oplossing lijken op de korte termijn. Op de lange termijn leidt het echter niet tot verlichting van de klachten en kost het alleen maar energie.
Door een MBCT-programma te volgen kun je leren (oefenen) om op een ontspannen wijze ervaringen te aanvaarden zoals ze zijn, ongeacht of ze voor jou positief of negatief zijn.
Dit creëert rust en ruimte om vervolgens een (nieuwe) keuze te maken die kan leiden tot verandering in/verbetering van de klachten.
Dit programma heeft veel overeenkomsten met het programma van de Training Mindfulness zoals eerder omschreven.
MBCT spitst zich echter toe op preventie van herhaling van depressie. Er is extra aandacht voor specifieke denkpatronen en het opmerken en loslaten daarvan. De methode biedt zeker ook handvatten om te leren omgaan met overige (chronische) klachten zoals angst, paniek, piekeren, burnout en pijn.
Enkele belangrijke elementen uit het programma zijn: niet oordelen, aanvaarding, niet strijden, niet streven, ervaren en vriendelijkheid.
Daarnaast vormt mindfulness een essentieel element van de Acceptance and Commitment Therapy (ACT).
Acceptance and commitment therapy (ACT) is een behandelvorm die behoort tot de derde generatie gedragstherapie. Zij richt zich vooral op het leren van mindfulnessvaardigheden, acceptatie en het effectief leren omgaan met emoties en gedachten zonder deze rechtstreeks te willen veranderen.
Door ACT leer je om dingen waar je geen controle over hebt, zoals nare gedachten, angsten of pijn te accepteren in je leven en hier anders mee om te gaan. Je gaat (her-)ontdekken wat je belangrijk en waardevol vindt in jouw leven en oefent om ook daadwerkelijk te leven naar jouw waarden.
Je leert Voluit te Leven!
(Zelf-)compassie
Wat is Compassie?
Een veel gebruikte omschrijving is: pijn of ongemak onder ogen zien en de intentie hebben om de pijn te verzachten of op te heffen, bij onszelf en anderen.
Uitgangspunt daarbij is dat we als mens ongemak ervaren in ons leven zoals pijn, verdriet, tegenvallers.
We kunnen ook last hebben van onze patronen zoals perfectionisme, behoefte aan controle, drang om de beste te zijn, strengheid, verslaving e.a.
Dit kan samengaan met piekeren en gevoelens van stress met zich meebrengen.
We kunnen teleurgesteld raken in onszelf, wellicht onszelf afkeuren. Gevoelens van schuld of schaamte kunnen ontstaan.
Een innerlijke, kritische stem is daarbij vaak aan het woord. We zijn (te) streng voor onszelf.
Dit alles kan o.a. leiden tot chronische stress, burn-out, angst of depressieve klachten.
Zelfcompassie is erop gericht om stil te staan bij dergelijke patronen en onprettige gevoelens, ze niet weg te stoppen en vriendelijk en begripvol voor onszelf te zijn i.p.v. kritisch en afkeurend.
Want over het algemeen zijn we voor anderen begripvoller en vriendelijker dan voor onszelf.
Onderzoek heeft aangetoond dat mensen die meer zelfcompassie hebben, gelukkiger zijn en tevredener over hun leven; ze zijn gemotiveerder, hebben betere relaties en een betere fysieke gezondheid.
Ze hebben ook de veerkracht om te kunnen omgaan met stressvolle momenten in het leven bijv. bij een scheiding, gezondheidsproblemen, falen of verlieservaringen.
Vanuit zelfcompassie is het makkelijker om zaken die op je pad komen te aanvaarden
Compassievol zijn voor jezelf is niet hetzelfde als medelijden hebben met jezelf en passief zijn. Vanuit compassie met jezelf kun je kijken naar wat je nodig hebt en jezelf troosten en kalmeren op moeilijke momenten. Als je op deze wijze goed voor jezelf zorgt ben je beter in staat om op een gezonde en wijze manier te handelen.
Zelfcompassie leidt ook tot compassie hebben voor anderen. Op die manier kun je een positieve bijdrage leveren aan het dagelijks leven om je heen.